Vijf leerzame - en vooral leuke - lees- en kijktips

Alle kinderen hebben recht op een goede start. Dat is niet alleen de insteek van het onderzoek van Duha Ceylan (VUB en UGent), maar ook van haar vijf lees- en kijktips (en een paar extra’s) over voorschools onderwijs en kinderopvang.

#Tip 1: Children in Theory

Wat? YouTubekanaal

Waarom deze tip? “Op dit kanaal biedt de European Children’s Rights Unit een reeks onlinebronnen voor academici en studenten aan. De video’s gaan in op verschillende essentiële concepten, methoden en benaderingen in de politieke en sociale theorie over kinderen en de kindertijd. Interessante lezingen zijn Critical Theory: A Life-Worlds Approach door onderzoeker Didier Reynaert en Hedi Viterbo, en Postcolonial Theories met Sarada Balagopalan, Diana Carolina Garcia Gomez en Smruthi Bala Kannan.”

#Tip 2: Playcafe

Wat? Website

Waarom deze tip? “Friedrich Fröbel was een Duitse pedagoog. In 1837 stichtte hij de eerste kleuterschool, waarbij hij de nadruk legde op lichamelijke beweging, activiteiten op maat van kinderen en een plezierige leeromgeving. Geïnspireerd door zijn principes ontwikkelde een moeder-en-zoonduo Play Cafe: het gaat om holistische, vrij toegankelijke openbare binnenruimtes – zoals cafés – waar kinderen vrij kunnen spelen.”

#Tip 3: Beyond Quality in Early Childhood Education and Care van Gunilla Dahlberg, Peter Moss en Alan Pence

Wat? Boek

Waarom deze tip? “Dit is een must-read voor iedereen die geïnteresseerd is in voorschoolse voorzieningen. Het boek stelt in vraag hoe we vandaag filosofische kwesties reduceren tot louter technische en managementkwesties van expertkennis en metingen. Een andere aanrader is het artikel Teaching ‘global childhoods’, dat in 2023 verscheen. Daarin gaan vier vooraanstaande wetenschappers met elkaar in gesprek over vragen zoals intersectionaliteit en de dekolonisatie.”

#Tip 4: Systemsprenger

Wat? Duitse film

Waarom deze tip? “Deze film volgt Benni, een negenjarige ‘system crasher’. Ze heeft het moeilijk om zich aan te passen aan traditionele onderwijs- en zorginstellingen, en die kunnen niet omgaan met haar uitbarstingen. Daardoor gaat ze van het ene instituut naar het andere. Het verhaal laat zien hoe ‘system crashers’ vaak door de mazen van het Duitse ondersteuningsnet voor kinderen vallen. Een verhaal waar het wél goed gaat, kan je bekijken in de Japanse film Lessons from a Calf. Dat vertelt over een traject van schoolkinderen die een kalf grootbrengen tot het een koe is. De film toont de verschillende manieren waarop kinderen in staat zijn om te handelen.”

#Tip 5: Ubuntupedagogie

Wat? Een alternatief leerkader

Waarom deze tip? “In de loop der jaren werden er verschillende alternatieve kaders voor het leren naar voren geschoven. De ubuntupedagogie baseert zich op het Afrikaanse denken en de Afrikaanse filosofie die pleit voor verbondenheid en afhankelijkheid tussen mensen. Andere interessante invalshoeken vind je in Te Whāriki, het Nieuw-Zeelandse kader dat voortbouwt op inheemse kennis en de bijbehorende benadering van leren. Ook in het Common Worlds Research Collective vind je verschillende feministisch geïnspireerde projecten voor ECEC.”

Geïnspireerd geraakt door Duha’s tips? In dit interview ontdek je haar onderzoek rond voor- en vroegschoolse opvang en onderwijs. Daarin gaat ze na hoe het komt dat kansarme gezinnen en gezinnen met een migratieachtergrond vaak geen gebruik maken van bijvoorbeeld kinderopvang.