Naar een beter openbaar vervoer

 

Iedereen is het erover eens: het huidige busvervoer voldoet niet aan onze behoeftes. Lange reis- en wachttijden, lege of overvolle bussen ... Om het met een boutade te zeggen: bussen brengen passagiers van waar ze niet zijn, naar waar ze niet moeten zijn.

 

Maar wat als … je een bus kon boeken zoals je een taxi inhuurt? Die je afzet waar je wil, wanneer je dat wil? Kortom: busvervoer ‘on demand’. Het idee is dat je een rit aanvraagt via een app op je smartphone of via een website of een terminal op straat. Net zoals je een rit via de taxi-app Uber zou bestellen. Centrale planningsalgoritmes sturen vervolgens op basis van alle vervoersaanvragen een vloot bussen aan, die zo vlot mogelijk alle reizigers naar hun bestemming brengen.

Gezocht: slimme algoritmes

Het grote verschil tussen Uber-taxi’s en stadsbussen is dat een bus om veiligheidsredenen enkel aan een bushalte kan stoppen. Daarom zal het algoritme passagiers op een slimme manier toewijzen aan haltes. De planning van de routes verloopt daardoor efficiënter: de bus moet minder omwegen maken of stoppen. Om het comfort van de passagiers niet in gedrang te laten komen, houdt het algoritme rekening met een maximale wandelafstand naar de halte.

Om de planning van de stadsbussen af te stemmen op de vervoersvraag van de passagiers moeten we zeer krachtige algoritmes op poten zetten
Lissa Melis
UAntwerpen

Uitdaging van formaat

Om de planning van de stadsbussen af te stemmen op de vervoersvraag van de passagiers moeten we zeer krachtige algoritmes op poten zetten. Het systeem moet honderden bussen aansturen en duizenden passagiers tegelijk inplannen. Het moet ook snel kunnen reageren op nieuwe aanvragen. Elke passagier krijgt namelijk na zijn aanvraag het aankomstuur van de bus door, en dat mag niet afwijken, ook al verandert de busroute onderweg nog door nieuwe aanvragen.

Het onderzoek loopt!

Dit scenario staat in schril contrast met de bussen van vandaag, die volgens vaste routes en met vaste dienstregelingen rijden. Het huidige systeem houdt geen rekening met wat de gebruikers écht willen. Bij busvervoer op aanvraag zullen bussen enkel rijden op vraag van de passagier. Lege kilometers, overstappen en te lange omwegen zullen verleden tijd zijn. Het zal nog een aantal jaren duren om de algoritmes voor busvervoer op aanvraag te ontwikkelen, maar het beloftevolle onderzoek is volop gaande.

Lissa Melis is doctoraatsstudent binnen het departement Engineering Management aan de Universiteit Antwerpen. Ze gaat na hoe we het openbaar vervoer beter kunnen organiseren door over te schakelen op busvervoer op aanvraag.