Thema
Op zoek naar het verleden

5 kijk-, lees- en luistertips over het einde van de dino’s (en meer)

66 miljoen jaar geleden veranderde een catastrofale meteorietinslag het leven op onze planeet volledig. Geoloog Pim Kaskes, postdoctoraal onderzoeker aan de ULB, reconstrueerde met de steun van het FWO de eerste momenten na de inslag. Met zijn vijf tips neemt hij je mee naar die memorabele dag.

#Tip 1: Astrophycist explains why dinosaurs died when crocodiles survived

Wat? Ons ‘stoffige’ onderzoek live te zien bij CNN (video)

Waarom deze tip? “In oktober 2023 verscheen er een artikel van onze onderzoeksgroep in het vakblad Nature Geoscience waarin we voor het eerst aantoonden dat een wolk van fijnkorrelig stof zorgde voor een twee jaar durende donkere inslagwinter en daarmee waarschijnlijk het einde van de niet-vliegende dinosauriërs inluidde. Astrofysicus Hakeem Oluseyi legde bij CNN ons ‘stoffige’ onderzoek op een aantrekkelijke manier uit aan een breed publiek. Wie liever leest, kan het bijbehorende artikel hier raadplegen.”

 

#Tip 2: Inslag van de Asteroïde: ‘hel op aarde’

Wat? Aflevering van de Nederlandstalige podcastserie Dinocast

Waarom deze tip? “Dinocast is er ‘voor iedereen die vroeger al van dino’s hield en nu nog steeds een beetje’. In deze aflevering vertelt Jan Smit, een van de grondleggers van de inslagtheorie, in geuren en kleuren over de eerste eurekamomenten en over hoe die apocalyptische dag van 66 miljoen jaar geleden verliep. Voor de website van Dinocast heb ik zelf een artikel geschreven over ons recente onderzoek van een boorkern uit de duivelse Chicxulubkrater in Mexico. En in seizoen 3 van Dinocast neem ik de hosts mee op een geologische wandeling waarin elke stap die we zetten overeenkomt met één miljoen jaar.”

 

#Tip 3: Life on our Planet

Wat? Netflix-serie met bijbehorende podcastserie

Waarom deze tip? “Het is enorm complex om een gebeurtenis te reconstrueren waarbij in één keer evenveel energie vrijkomt als bij de ontploffing van miljarden kernbommen zoals die op Hiroshima. Gelukkig heeft de film- en game-industrie de laatste jaren grote stappen gezet op het gebied van special effects en computer-generated imagery (CGI) voor dit soort visualisaties. Geproduceerd door Steven Spielberg, geholpen door paleontologische experts en ingesproken door Morgan Freeman brengt Life on our Planet het ontstaan van het leven op onze planeet en de grillige 4 miljard jaar evolutie van al haar grote (dier)groepen in beeld.”

 

#Tip 4: T. rex and the Crater of Doom

Wat? Non-fictie boek geschreven door Walter Alvarez, een van de founding fathers van de inslagtheorie

Waarom deze tip? “Deze klassieker uit 1997 leest als een thriller en vertelt het verhaal van avontuurlijk geologisch veldwerk: van de eerste iridiumanalyses van gesteenten in Italië tot de ontdekking van de krater des doods in Mexico. Het is een ode ook aan de empirische cyclus in de wetenschap: hoe het formuleren van een hypothese wordt getest door elke keer aanvullende bewijzen te vinden en hoe deze hypothese uiteindelijk verandert in een theorie.”

 

#Tip 5: Geo-Sports

Wat? Een website met blogs over de geologie van de locaties van sportevenementen, waaronder de Tour de France

Waarom deze tip? “Sinds ik wegens mijn doctoraat in België kwam wonen, ben ik een nog grotere fan van het wielrennen geworden en volg ik ‘de koers’ op de voet en op de fiets. Ook Douwe van Hinsbergen, hoogleraar geologie aan de Universiteit Utrecht, is een wielerfan. Toen hij naar de Tour de France keek, merkte hij dat de commentatoren hun uiterste best moesten doen om een etappe vol te praten. Dat was het begin van Geo-Sports: een internationaal team van geologen schrijft blogs over de etappe van die dag met allerlei aardwetenschappelijke feitjes, die worden gedeeld met de media rondom de wielerwedstrijden. Vorig jaar schreef ik bijvoorbeeld een blog over de enige bewezen meteorietkrater van Frankrijk, de Rochechouartkrater in het zuidwesten van het land. Voor de Amstel Gold Race in Zuidoost-Nederland werd er een minidocumentaire uitgebracht over onder meer de unieke inslaglaag in de tunnels van de Geulhemmerberg. En zo proberen we sportliefhebbers ook iets bij te brengen over de landschappen waar zij of hun koershelden doorheen fietsen.”

Geïnspireerd geraakt door de tips van Pim? In dit interview gaf hij ons ook nog vijf weetjes over de meteorietinslag, en over hoe we die 66 miljoen jaar later tot op de minuut kunnen volgen.