De impact van extensief sporten

 

Een tiental jaar terug besliste Vlaanderen om extra middelen in te zetten om getalenteerde sporters in topsportscholen te begeleiden en bij te scholen, in de hoop een nieuwe lichting olympisch talent klaar te stomen. De doorgedreven training die deze jongeren krijgen, heeft natuurlijk een weerslag op hun lichaam.

 

We vroegen ons af welke invloed het heeft op hun luchtwegen, die nog in volle groei zijn. Olympische atleten, vooral diegenen die aan uithoudingssporten zoals fietsen of zwemmen doen, krijgen immers vaak te maken met inspanningsgebonden luchtwegobstructie: een vernauwing van de luchtwegen bij grote inspanningen. Zouden groeiende luchtwegen gevoeliger zijn voor luchtwegobstructie? En kan het leiden tot inspanningsastma?

Verrassende studieresultaten

In studies met 18- tot 23-jarige topsporters zagen we dat zwemmers een grotere kans hadden op inspanningsgebonden ‘bronchoconstrictie’ dan indooratleten (basketbalspelers) en outdooratleten (voetballers), hoewel ze even vaak trainden. De zwemmers vertoonden ook symptomen van een beginnende ontsteking.

Tot onze verbazing zagen we die inspanningsgebonden luchtwegobstructie en beginnende ontsteking ook bij 11- en 12-jarige topsportzwemmers die instroomden in de topsportschool. Wellicht ontstaat die ontsteking dan ook al vroeger, tijdens de training in clubverband.

Dankzij deze studie begrijpen we vandaag beter welk effect prikkels als inspanning, koude, chloor en vervuiling kunnen hebben op een luchtwegontsteking
Dominique Bullens
KU Leuven

Onderzoek met steun van het FWO

We bekijken vandaag met steun van het FWO of we tot dezelfde conclusies komen bij een nieuwe lading topsportzwemmers, en of ook recreatief sportende jongeren die meer dan 12 uur per week sporten, meer kans hebben op deze aandoeningen.

Vermoedelijk kan de blootstelling aan chloor een luchtwegontsteking mee in de hand werken. We onderzoeken ook andere factoren. Zo stelden we een groep astmapatiënten bloot aan de kou tijdens een dag in een skiresort en lieten we hen een hoge bergtop beklimmen (koude in combinatie met intense inspanning). Opnieuw zagen we verschillende kenmerken die op een beginnende ontsteking wezen. In specifiek ontwikkelde klimaatkamers onderzoeken we of dat ook het geval is bij gezonde proefpersonen die een inspanning leveren.

We begrijpen vandaag beter welk effect prikkels als inspanning, koude, chloor en vervuiling kunnen hebben op een luchtwegontsteking. Sporten in de best mogelijke omstandigheden – dus met zo weinig mogelijk prikkels die schade kunnen uitlokken – zal helpen om het risico op ontstekingen en astma in te perken.

Dominique Bullens is professor binnen de onderzoeksgroep Allergie en Klinische Immunologie aan de KU Leuven. Ze doet onderzoek naar luchtwegontstekingen bij jonge atleten.